Ah de herfst! Mooie tijd vind ik dit altijd. Ondanks de koude en de regen heeft dit seizoen iets moois. Wist je dat dit het droogte seizoen is in de Chinese manier van kijken? Gek he want het lijkt niet anders dan te regenen en koud zijn. Dit komt omdat wij denken dat droogte door warmte komt maar het is net andersom. In dit seizoen wordt de lucht koud en droog door het gemis aan de warmte van de zon. Ofwel er is minder Yange energie. Water wordt niet langer gestoomd maar zinkt terug naar de aarde. Wat in het klimaat gebeurt, gebeurt ook in ons lichaam. Daarom voelt ook bij veel mensen de huid droger en jeukerig aan. Die afname van yange energie is ook te merken aan dat je bijvoorbeeld langer wil slapen of moe bent. Nu is dit geheel normaal maar soms kan je ook voelen dat het seizoen een iets te grote invloed op je heeft dan kan het raadzaam zijn om je lichaam wat te versterken.
Voeding en kruiden zijn effectieve manieren om je lichaam aan te sterken. Een decoctie van kruiden in een formule noemt men Chinees ‘Tang’ vaak vertaald als soep. Ik heb voor jullie een kruiden soep die je alvast in dit seizoen veilig kan nuttigen om te versterken. Ervaar je echter een sterke vermoeidheid en andere klachten dan raad ik je aan om even langs de praktijk te komen.
De Ingrediënten zijn in de meeste betere Chinese supermarkten, los te verkrijgen. Amazing oriental heeft ook enkele kant en klare pakketten trouwens (link zie verder). Lekker gemakkelijk!
Nu ben ik net zoals jou en wil graag weten wat ik eet, dus ik heb even de verschillende kruiden op een rijtje gezet met hun voornaamste acties volgens de Chinese geneeskunde. Kruiden hebben namelijk allemaal een temperatuur en smaak en die zijn leidend in wat ze in je lichaam gaat doen. Deze soep is voornamelijk een neutrale mix van kruiden met vooral zoete en dus versterkende/voedende eigenschappen. Met neutraal bedoel ik de temperatuur eigenschap van de kruiden. Die zijn dus niet te warm nog te koud. Deze gematigdheid maakt het ook veilig om te gebruiken. Daarnaast hebben kruiden een affiniteit met bepaalde organen en meridianen. Deze soep versterkt vooral de Qi en dat moet je bekijken als versterkende werking op functionaliteit van het lichaam en de organen. Dat kan gaan van verwarmen, beschermen, transformatie, beweging enz.
Hiermee hoop ik voor een groter publiek de drempel te verlagen om kruiden in een dagelijkse setting in de keuken te gebruiken. De nummers bij de kruiden komen overeen met de nummers op de foto hieronder.
De ingrediënten:
- Shan yao:
Dit is een wortel met Qi versterkende eigenschappen met een zoete smaak en neutrale temperatuur. De voornaamste werking is op de Milt, Longen en de Nieren. Hij wordt vaak ingezet igv leegte en dat mag je bekijken als moeheid, diarree, minder eetlust, chronische hoest enz.
- Gou qi zi:
Deze zoete en neutrale bessen zijn beter bekend als go ji bessen. Zoals gezegd is dit het seizoen van de droogte en dat tast vooral de longen aan en deze bessen gaan ze bevochtigen . Droge ogen is ook een van de klachten die dit kruid aanpakt. De actie op de vloeistoffen is niet beperkt tot de Longen maar gaat ook naar de Nieren en de Lever. Deze laatste hebben een nauw verband met de ogen.
- Dang shen:
Net als Shan yao is dit een wortel en een Qi versterkend kruid dat naar de Longen en de Milt gaat. De smaak is ook weer zoet en neutraal. De acties zijn dan ook te vergelijken met die van Shan yao en daarom werken ze goed samen. De samenwerking van verschillende kruiden in een ‘soep’ maakt het ook zo effectief.
- Huang qi:
Ook dit is een wortel die die de Qi versterkt en die naar de Longen en de Milt gaat. Naast Qi versterkt hij ook je bloed. Chinees gezien heeft bloed andere connotaties dan ons westerse begrip van bloed trouwens. Naast zijn zoete smaak is hij van temperatuur licht warm. Deze wortel staat op de doping lijst voor wielrenners vanwege zijn sterke tonifiërende aard. Hij wordt vaak ingezet in de Chinese geneeskunde voor je weerbaarheid tegen koude en wind te versterken en in geval van moeheid.
- Long yan rou:
Dit zoete warme kruid dat het Hart en de Milt versterkt is het vlees van het longan fruit. In principe is het een bloed tonicum en dat merk je aan zijn kalmerende effect op de geest. Het wordt vaak voor insomnia, vergeetachtigheid, palpitaties en dergelijken gebruikt. Je kan het ook gewoon eten als fruit als je veel moet studeren bijvoorbeeld. Dat is beter dan koekjes.
- Lian zi:
Aangezien de nieren vaak versterkt worden door zaden en we richting de winter gaan, wat het seizoen is dat bij de Nieren past, zijn Lian zi en Qian shi een handige toevoeging. Lian zi heeft een versterkende en stabiliserende werking op Nieren, Hart en de Milt. De smaak en temperatuur zijn zoet, adstringerend en neutraal. Stabiliseren mag je bekijken als de fundering van een gebouw versterken zodat het niet kan verzakken en dat het zijn functie kan uitvoeren zoals dat bedoeld is.
- Qian shi:
Ook dit is een zaad/noot met nier versterkende werking en tevens ook zoet en adstringerend. De temperatuur is neutraal. Ook deze versterkt de Milt functie en de Nieren maar helpt ook om overtollig vocht uit het lichaam te halen. Daarmee helpt het de werking van Shan yao op. Binnen de Chinese filosofie is dit de actie van Aarde (Milt) op Water (De Nieren). Net als een dam die water moet controleren door de juiste hoeveelheid bij te houden maar ook genoeg door te laten stromen.
- Da zao*:
Deze Qi en bloed versterker, beter bekend als rode dadel, versterkt de Maag en Milt. Hij is geel van binnen wat de kleur van het Aarde element is en rood van buiten wat de kleur van het Vuur element is. Daarnaast is hij zoet en warm ook aspecten die bij respectievelijk Aarde en Vuur behoren.
- Dang gui*:
Beter bekend als engelwortel is zoet, iets scherp en warm. Hij wordt vaak als bloed tonicum ingezet. Klachten als droge huid, zwakke nagels, doffe hoofdpijn, wazig zicht en gynaecologische aandoeningen vallen onder dit kruid. Om de soep een iets bewegend karakter te geven voeg ik deze graag toe.
*De laatste 2 kruiden zitten niet in de verpakking die kant en klaar is. Deze zijn naar eigen smaak toe te voegen en tevens ook te vinden in de supermarkt. Heb je vaak kou kan je ook gember of kaneel toevoegen.
Alle kruiden buiten Dang gui en Huang Qi kan je opeten en smaken goed. Dat wil niet zeggen dat ze giftig zijn maar Dang Gui is niet lekker en Huang Qi is gewoon heel taai.
Praktische Info
Deze soep kan vegetarisch genuttigd worden maar ik raad je aan om ze met kip met botten eraan te laten trekken voor ongeveer 3u a 4u lang. Verwijder wel het vel van de kip. Kip versterkt de voedende kwaliteit van de soep. Je zou ook kippenbouillon kunnen toevoegen als je niet het vlees en de botten in je soep wil. Zelf maak ik deze soepen altijd in mijn slow cooker vanwege het gebruiksgemak. Je moet je dan geen zorgen maken dat de soep overkookt en je kan ondertussen wat anders doen. Dat is handig met onze gejaagde en drukke levensstijl. Hoe langer je de kruiden kan laten trekken hoe beter maar 4u op de hoge stand of 8 u op de lage stand in de slow cooker is wel genoeg.
De ingrediënten gaan aardig in omvang toenemen dus hou daar rekening mee. Dit soort soepen hebben een goed effect op langere termijn en bij geregeld nuttigen ervan. Vanwege de gematigde aard van temperatuur, smaak maar ook dosage moet je dit niet als medicijn bekijken maar ter ondersteuning van je dagelijkse gezondheid. Je zou de soep ook in een thermos kunnen doen en gedurende heel de dag nuttigen als drank. Buiten de herfst kan deze soep natuurlijk ook genuttigd worden.
Om het je nog gemakkelijker te maken heb je hier een link naar deze bepaalde kruiden mix in kant en klare verpakking.
https://www.orientalwebshop.nl/golden-diamond-tonic-yam-medeberry-soup-stock-120g
Veel kook- en eetplezier alvast.
Ruud Vercammen